Ιστορικές Μνήμες

Ø    23 Μαΐου 1973 Κίνημα του Ναυτικού κατά της χούντας

Ø    25 Μαΐου 1973 «Ανταρσία» του Α/Τ ΒΕΛΟΣ.

    Να θυμόμαστε, να τιμάμε και να παραδειγματιζόμαστε από αυτούς που τιμώντας τον όρκο τους αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. 

 

    Από την αρχή της δικτατορίας το Ναυτικό είχε κρατήσει την πλέον
 αρνητική στάση από τα τρία Σώματα.

Από το 1969 δημοκράτες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού άρχισαν να σχεδιάζουν κίνημα για να εκδιώξουν την ξενόφερτη χούντα όχι για να εγκαθιδρύσουν μιαν άλλη δικτατορία αλλά για να επαναφέρουν την δημοκρατία. 

Το 1972 στο κίνημα είχαν προσχωρήσει Αξιωματικοί και των άλλων δυο κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατού και Αεροπορίας),καθώς και αρκετοί απλοί πολίτες.

Δυστυχώς τελικά το κίνημα προδόθηκε μια ημέρα πριν την εκδήλωσή του και καταπνίγηκε εν τη γεννέσει του.

Το δικτατορικό καθεστώς αντέδρασε άμεσα συλλαμβάνοντας σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος των μυημένων στο κίνημα. 

Συνολικά συνελήφθησαν 207 Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και πολίτες αν και θεωρείται βέβαιο πως ο αριθμός των ατόμων οι οποίοι γνώριζαν για την εκδήλωση του κινήματος μέσα στο στράτευμα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος.

Οι συλληφθέντες οδήγησαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και αλλού και υποβλήθηκαν σε εξαντλητικές ανακρίσεις και απάνθρωπα  βασανιστήρια όπως ο απόστρατος τότε Ταγματάρχης Σπύρος  Μουστακλής  (τον οποίον κατέστησαν ανάπηρο).

Συνολικά φυλακίσθηκαν 63 αξιωματικοί του Ναυτικού, πέντε Αεροπόροι, πέντε του Στρατού Ξηράς και έξι Πολίτες. Αν και αρχικά ανακοινώθηκε η παραπομπή τους σε στρατοδικείο, δε στοιχειοθετήθηκε κατηγορία για προσαγωγή τους σε δίκη και οι περισσότεροι  έως τις 27 Αυγούστου είχαν αφεθεί ελεύθεροι ενώ σε όλους  επιβλήθηκε η πειθαρχική ποινή της απόταξης.

Το δικτατορικό καθεστώς, για προφανείς σκοπούς προπαγάνδας έσπευσε αμέσως να υποβαθμίσει την έκταση του κινήματος κάνοντας λόγο, δια του εκπροσώπου του Βύρωνα Σταματόπουλου, για «οπερέτα ναυτικού κινήματος ολίγων αποστράτων αξιωματικών».

Δυο μέρες μετά την καταστολή του κινήματος, το αντιτορπιλικό «Βέλος» με κυβερνήτη τον  Αντιπλοίαρχο Νίκο Παππά (εκ των πρωτεργατών του κινήματος ) και με πλήρωμα συνολικά 270 άνδρες  εγκατέλειψε το σχηματισμό σκαφών που μετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ στα ανοικτά της Σαρδηνίας και προσορμίσθηκε στο λιμένα του Φιουμιτσίνο, όπου 7 αξιωματικοί (συμπεριλαμβανομένου του Κυβερνήτη) και 24 υπαξιωματικοί και 1 ναύτης πρότακτος (όλοι πλην του Κυβερνήτη, άγαμοι, χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις) ζήτησαν πολιτικό άσυλο από τις Ιταλικές αρχές, το οποίο ύστερα από πολυήμερη ταλαιπωρία, τους παραχωρήθηκε.

Παράλληλα δίνοντας συνεντεύξεις Τύπου με ντοκουμέντα κατόρθωσαν :

·       Να κάνουν παγκοσμίως γνωστές τις συλλήψεις και τους βασανισμούς συναδέλφων τους.

·       Να δείξουν ότι το δικτατορικό καθεστώς δεν έχει την στήριξη του συνόλου των Ενόπλων Δυνάμεων

·       Να δείξουν την αντίθεση και τη δυσφορία της μεγάλης πλειοψηφίας του Ελληνικού Λαού για το Απριλιανό καθεστώς.

·       Να δημιουργήσουν σε όλους προβληματισμό για την ενότητα του ΝΑΤΟ

·       Να συντηρήσουν το αντιδικτατορικό κλίμα και να αναπτερώσουν τις ελπίδες του Ελληνικού Λαού.  

Η «ανταρσία» του Βέλους διέψευσε τους ισχυρισμούς της χούντας περί «οπερετικού  κινήματος», έπληξε καίρια το γόητρο του Απριλιανού καθεστώτος, κατέδειξε διεθνώς την έκταση που είχε λάβει η αντίδραση κατά της δικτατορίας και στάθηκε μια από τις κυριότερες αιτίες για τη φθορά του καθεστώτος.

 #1 (Η ομάδα του ΒΕΛΟΣ με τον Παππά επικεφαλής, τους έξι νεαρούς σημαιοφόρους, τους είκοσι τρεις μόνιμους υπαξιωματικούς και τον πρότακτο ναύτη, κράτησαν τη συνοχή τους και μετά από λίγους μήνες κατάφεραν νέα ψυχρολουσία στο δικτατορικό καθεστώς. Οργάνωσαν στο Σαιντ Ραφαέλ επιχείρηση κατάληψης των Αντιτορπιλικών Αετός και Ιέραξ, τα οποία εκτελούσαν τον θερινό εκπαιδευτικό πλου των Ναυτικών Δοκίμων σε ευρωπαϊκά λιμάνια. Αν και η επιχείρηση δεν ολοκληρώθηκε ο θόρυβος που δημιουργήθηκε αναστάτωσε και γέμισε ανασφάλεια τους χουντικούς και παράλληλα έδωσε νέα δύναμη και ελπίδα στους καταπιεζόμενους Έλληνες.)

#2 Το σήμα που εξέπεμψε στις 25 Μαΐου 1973 ο Κυβερνήτης του Α/Τα Βέλος Νίκος Παππάς προς τον Διοικητή της ναυτικής μοίρας του ΝΑΤΟ Τούρκο Πλοίαρχο Μπιρέν:

"Πιστοί στη συμμαχία και στον πολιτισμό των λαών μας, ο οποίος έχει θεμελιωθεί επί των αρχών της δημοκρατίας, της προσωπικής ελευθερίας και του σεβασμού των νόμων, όλοι οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα (270 άνδρες) του πλοίου μου, ως ένας άνθρωπος, πιστοί στον δοθέντα όρκο μας, με βαθύτατη λύπη εγκαταλείπουμε τις ασκήσεις.

Με τη συμπάθεια ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου θα παλέψουμε για να επαναφέρουμε τη δημοκρατία στην Ελλάδα.

Σας είναι πολύ καλά γνωστό και ιδιαιτέρως στους Αμερικανούς ότι μια συμμορία ιδιοτελών αξιωματικών επέβαλε στην Ελλάδα μια απάνθρωπη και μισητή δικτατορία προ έξη και πλέον ετών.

Η σημερινή εξέγερση του Ναυτικού ανταποκρίνεται στα αισθήματα ολόκληρου του λαού της χώρας μας.

Ο ελεύθερος κόσμος και ιδιαιτέρως οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει να αντιληφθούν και τη διάβρωση και την καταστροφή των ενόπλων δυνάμεων στις οποίες στηρίζεται η άμυνα της νοτιοανατολικής πτέρυγας.

Σκεφτείτε ότι αυτή τη στιγμή αξιωματικοί εν ενεργεία έχουν συλληφθεί και υφίστανται ταπεινώσεις και κακομεταχείριση από άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες της Στρατιωτικής Αστυνομίας".